THÁNH GIUSE – NGƯỜI CHA THẦM LẶNG CỦA GIÁO HỘI VÀ MẪU GƯƠNG GIÁO DỤC CHO THẾ GIỚI HÔM NAY.

THÁNH GIUSE – NGƯỜI CHA THẦM LẶNG CỦA GIÁO HỘI VÀ MẪU GƯƠNG GIÁO DỤC CHO THẾ GIỚI HÔM NAY.

Ngày 1 tháng 5 hằng năm, Giáo hội Công giáo long trọng cử hành lễ nhớ tùy ý Thánh Giuse Thợ, một ngày lễ được Đức Giáo hoàng Piô XII thiết lập vào năm 1955. Lễ này không chỉ tôn vinh phẩm giá của lao động mà còn đề cao vai trò của người cha trong gia đình, lấy hình ảnh Thánh Giuse – người thợ mộc thành Nadarét – làm mẫu gương sáng ngời. Thánh Giuse, với cuộc đời thầm lặng nhưng đầy ý nghĩa, đã trở thành biểu tượng của sự tận tụy, trách nhiệm và tình yêu thương, không chỉ trong gia đình mà còn trong toàn thể Giáo hội và xã hội.

Lao động, theo tinh thần của Thánh Giuse, không chỉ là phương tiện mưu sinh mà còn là cách con người tham gia vào công trình sáng tạo của Thiên Chúa. Là một người thợ mộc, Thánh Giuse đã dùng đôi tay của mình để chu cấp cho Thánh Gia, đồng thời dạy Chúa Giêsu giá trị của sự chăm chỉ và lòng trung thực. Ngày lễ Thánh Giuse Thợ nhắc nhở chúng ta rằng mọi công việc, dù đơn sơ đến đâu, đều mang giá trị thánh thiêng khi được thực hiện với tình yêu và trách nhiệm.

Đức Giáo hoàng Phanxicô, trong suốt triều đại của mình, đã nhiều lần nhấn mạnh vai trò của Thánh Giuse như một người cha mẫu mực. Ngài kêu gọi các bậc cha mẹ, các nhà giáo dục, và các linh mục noi gương Thánh Giuse – người cha thầm lặng, mạnh mẽ, và đầy lòng yêu thương. Trong buổi tiếp kiến chung ngày 19 tháng 3 năm 2014, Đức Phanxicô đã chia sẻ:

“Tôi cầu chúc cho anh em có được ơn luôn gần gũi con cái mình, hãy để chúng được tự do lớn lên, nhưng đừng xa cách. Chúng cần sự hiện diện, tình yêu và sự nâng đỡ của anh em. Hãy trở nên như Thánh Giuse: người gìn giữ sự trưởng thành về tuổi tác, khôn ngoan và ân sủng cho con cái mình.”

Lời dạy này nhấn mạnh tầm quan trọng của sự hiện diện của người cha trong việc nuôi dưỡng con cái. Thánh Giuse không chỉ là người cha nuôi của Chúa Giêsu mà còn là người bảo vệ, người hướng dẫn, và người đồng hành. Ngài đã chăm sóc Chúa Giêsu với tất cả tình yêu và trách nhiệm, giúp Ngài lớn lên trong sự khôn ngoan và ân sủng. Vai trò của Thánh Giuse là độc nhất vì Ngài chăm sóc chính Con Thiên Chúa, nhưng đồng thời cũng là mẫu gương khả thi cho mọi người cha và những ai đảm nhận vai trò giáo dục.

“Thánh Giuse là mẫu gương cho mọi người làm cha, cho các linh mục và tất cả những ai giữ vai trò giáo dục trong Giáo hội và ngoài xã hội.” (Buổi tiếp kiến chung, 19.3.2014)

Ngoài vai trò người cha, Thánh Giuse còn được Đức Phanxicô mô tả như một “người bảo vệ” thực sự. Trong bài giảng lễ khai mạc triều đại giáo hoàng vào ngày 19 tháng 3 năm 2013, Đức Phanxicô đã nhấn mạnh những phẩm chất nổi bật của Thánh Giuse:

“Thánh Giuse có thể nhìn nhận sự thật, nhạy bén với môi trường chung quanh, và đưa ra quyết định khôn ngoan. Ngài cho ta thấy cốt lõi của ơn gọi Kitô hữu chính là: Đức Kitô!”

Thánh Giuse là người biết lắng nghe tiếng Chúa qua những giấc mơ và can đảm hành động theo ý Chúa, dù điều đó đòi hỏi sự hy sinh và lòng tin tuyệt đối. Ngài đã bảo vệ Thánh Gia khỏi những nguy hiểm, từ việc đưa gia đình trốn sang Ai Cập để thoát khỏi sự truy sát của vua Hêrôđê, đến việc trở về Nadarét khi thời điểm an toàn. Sự nhạy bén và khôn ngoan của Thánh Giuse là bài học cho tất cả chúng ta về việc sống theo ý Chúa trong mọi hoàn cảnh.

Hơn nữa, Thánh Giuse còn thể hiện một trái tim dịu dàng và cảm thông. Đức Phanxicô nhấn mạnh rằng sự dịu dàng của Thánh Giuse không phải là dấu hiệu của sự yếu đuối, mà là biểu hiện của một tâm hồn mạnh mẽ, biết yêu thương cách chân thành. Trong bài giảng ngày 20 tháng 3 năm 2017, ngài nói:

“Chúng ta không được sợ lòng tốt, sự dịu dàng. Sự dịu dàng của Thánh Giuse là dấu chỉ của một tâm hồn mạnh mẽ, biết cảm thông, biết yêu thương cách thật lòng.”

Đức Giáo hoàng Phanxicô đã chia sẻ một nét rất riêng về lòng sùng kính cá nhân của ngài đối với Thánh Giuse, qua câu chuyện về tượng Thánh Giuse đang ngủ. Trong chuyến thăm Manila vào năm 2015, ngài kể:

“Tôi có một tượng Thánh Giuse đang ngủ. Khi tôi gặp khó khăn, tôi viết lời nguyện ra giấy và đặt dưới tượng để Thánh Giuse ‘mơ’ về điều đó. Tôi xin Ngài cầu nguyện thay cho tôi.”

Thói quen này không chỉ thể hiện lòng sùng kính sâu sắc mà còn cho thấy sự gần gũi và tin tưởng của Đức Phanxicô đối với Thánh Giuse. Ngài xem Thánh Giuse như một người bạn, một người bảo trợ luôn sẵn sàng lắng nghe và cầu nguyện cho những khó khăn của mình. Đây là một lời mời gọi dành cho tất cả chúng ta: hãy đến với Thánh Giuse trong những lúc khó khăn, tin tưởng rằng ngài sẽ chuyển cầu cho chúng ta trước mặt Chúa.

Đức Phanxicô không chỉ kêu gọi các bậc cha mẹ và nhà giáo dục noi gương Thánh Giuse, mà còn khuyến khích giới trẻ học hỏi từ ngài. Trong bài giảng ngày 20 tháng 3 năm 2017, ngài nói:

“Tôi cầu xin Thánh Giuse ban cho chúng ta khả năng dám mơ – như những giấc mơ của Thiên Chúa – và lòng trung tín phát xuất từ sự công chính, trưởng thành trong thinh lặng và sự dịu dàng.”

Thánh Giuse là người trẻ dám chấp nhận rủi ro, dám đón nhận sứ mạng mà Thiên Chúa giao phó, dù sứ mạng ấy đầy thách thức. Ngài đã đón nhận Đức Maria và Chúa Giêsu với lòng tin và tình yêu, bất chấp những khó khăn và định kiến xã hội. Lời kêu gọi của Đức Phanxicô nhắc nhở giới trẻ hôm nay rằng họ cũng được mời gọi để mơ những giấc mơ lớn lao, sống trung tín với ơn gọi của mình, và bước đi trong sự dịu dàng và công chính.

Trong bối cảnh xã hội Việt Nam hiện nay, vai trò của người cha đang đối mặt với nhiều thách thức. Sự vắng bóng của những người cha hiện diện thực sự trong gia đình, khủng hoảng trong giáo dục gia đình, và sự thiếu hụt những hình mẫu sống động là những vấn đề nổi cộm. Trong hoàn cảnh đó, việc học hỏi nơi Thánh Giuse trở nên cấp thiết hơn bao giờ hết.

Thánh Giuse dạy chúng ta rằng vai trò của người cha không chỉ dừng lại ở việc chu cấp vật chất, mà còn là sự hiện diện yêu thương, hướng dẫn con cái lớn lên trong sự khôn ngoan và ân sủng. Ngài cũng là mẫu gương cho các nhà giáo dục, nhắc nhở họ rằng giáo dục không chỉ là truyền đạt kiến thức, mà còn là nuôi dưỡng tâm hồn và nhân cách của người trẻ.

Hơn nữa, trong một xã hội mà lao động đôi khi bị xem nhẹ hoặc chỉ được đánh giá qua lợi ích kinh tế, Thánh Giuse nhắc nhở chúng ta về phẩm giá của mọi công việc. Dù là một thợ mộc khiêm tốn, ngài đã sống một cuộc đời ý nghĩa, góp phần vào kế hoạch cứu độ của Thiên Chúa. Lễ kính Thánh Giuse Thợ là cơ hội để chúng ta tái khẳng định giá trị của lao động, tình phụ tử, và sứ mạng giáo dục trong ánh sáng Tin Mừng.

Thánh Giuse không chỉ là người cha của Thánh Gia, mà còn là người cha của toàn thể Giáo hội. Ngài được Giáo hội tôn kính như Đấng Bảo trợ Giáo hội Hoàn vũ, bởi sự chăm sóc và bảo vệ của ngài đối với Chúa Giêsu và Đức Maria cũng được mở rộng đến toàn thể Dân Chúa. Vai trò của Thánh Giuse trong lịch sử cứu độ là minh chứng cho sức mạnh của sự thầm lặng, lòng trung tín, và tình yêu hy sinh.

Đức Phanxicô, trong tông thư Patris Corde (2020), đã nhấn mạnh rằng Thánh Giuse là “bóng dáng của Thiên Chúa là Cha”. Ngài viết:

“Thánh Giuse nhắc nhở chúng ta rằng những người dường như ẩn mình hoặc đứng trong bóng tối có thể đóng một vai trò không thể thay thế trong lịch sử cứu độ.”

Lời này là một lời mời gọi tất cả chúng ta nhìn nhận giá trị của những người sống thầm lặng nhưng tận tụy trong gia đình, Giáo hội, và xã hội. Thánh Giuse dạy chúng ta rằng sự vĩ đại không nằm ở những điều ồn ào hay nổi bật, mà ở lòng trung tín và tình yêu trong những việc nhỏ bé hằng ngày.

Lễ kính Thánh Giuse Thợ và lòng sùng kính ngài là nguồn cảm hứng cho chúng ta trong việc sống ơn gọi của mình, dù là người cha, người mẹ, nhà giáo dục, hay người lao động. Thánh Giuse mời gọi chúng ta sống với lòng tin, sự dịu dàng, và trách nhiệm, noi gương ngài trong việc lắng nghe tiếng Chúa và can đảm thực hiện ý Ngài.

Trong một thế giới đầy biến động và thách thức, Thánh Giuse vẫn là ngọn hải đăng dẫn đường, là người cha thầm lặng nhưng mạnh mẽ, là mẫu gương giáo dục cho mọi thời đại. Chúng ta hãy cầu xin Thánh Giuse ban cho chúng ta ơn khôn ngoan, lòng dịu dàng, và sự trung tín để sống xứng đáng với ơn gọi của mình, góp phần xây dựng một thế giới tốt đẹp hơn, nơi tình yêu và phẩm giá con người được tôn trọng.

Lạy Thánh Giuse, người cha thầm lặng và trung tín, xin cầu bầu cho chúng con, để chúng con biết noi gương ngài, sống yêu thương, trách nhiệm, và trung thành với ý Chúa. Amen.

Lm. Anmai, CSsR