Phanxicô sinh năm 1506, tại điện
Xaviê ở Pampêluna, thuộc tỉnh Navarre, Tây Ban Nha. Sau khi tốt nghiệp trường
thánh Saintê Barbe, Phanxicô được hân hạnh giúp giáo sư dạy triết học tại đại
học đường Paris. Không mấy chốc ngài đã lừng danh và được nhiều người ca
tụng. Những thành công ấy đã biến Phanxicô thành con người mải miết chạy theo
danh vọng. Nhưng rồi nhờ tác động của một người bạn mà đời Phanxicô đã thay
đổi một cách lạ lùng; người bạn đó chính là Inhaxiô, một khách trọ cùng phòng
với Phanxicô.
Thánh Inhaxiô sau khi trở lại có
đến Paris để học thêm, đồng thời cũng để chiêu mộ một ít bạn đồng liêu ưu tú
làm nền móng cho Dòng Tên mà ngài sẽ thiết lập sau này. Ngài biết Phanxicô từ
năm 1525 và cảm phục tài ba. Nhưng làm thế nào để chinh phục chàng thanh niên
có nhiều triển vọng làm nên những đại sự đang say sưa hướng về danh vọng ấy? Trước
tiên thánh Inhaxiô cố gắng gây thiện cảm và lòng tín nhiệm rồi tìm dịp nhắc
nhủ Phanxicô : “Được cả vũ
trụ mà mất linh hồn phỏng có ích gì” (Mt
16,26). Lúc đầu, Phanxicô không chút cảm động về câu nói đó. Nhưng dần dần
ngài đã bị chinh phục hoàn toàn. Ngày 15.8.1534, bảy chàng thanh niên trong
số đó có Inhaxiô và Phanxicô cùng nhau khấn hứa tại nhà nguyện dưới hầm nhà
thờ Montmartre ở Paris. Dòng Tên bắt đầu thành lập từ đó.
Hai năm sau, Phanxicô cùng với các
bạn từ giã Paris để lên đường sang Rôma yết kiến Đức Giáo Hoàng. Trước khi
tới thủ đô Giáo hội, các ngài có ghé qua Vênitia, rồi cùng nhau phân chia đi
các nhà thương giúp đỡ các bệnh nhân để thực hành đức khiêm tốn và bác ái. Để
tập hy sinh và thắng mình, có lần Phanxicô đã cúi xuống hút mủ ở vết thương
của một bệnh nhân mà tính tự nhiên ngài lấy làm kinh tởm. Tới Rôma, Đức Giáo
Hoàng Phaolô III hân hoan tiếp đón và chúc lành cho những dự định của đoàn
con. Khi trở về Vênitia, Phanxicô được thụ phong linh mục và từ đó ngài lấy
việc ăn chay, suy niệm, thực hành bác ái để thánh hóa bản thân và cũng là để
sửa soạn sứ mệnh tông đồ vĩ đại mà Chúa sắp trao cho ngài.
Mùa xuân năm 1539, vua Bồ Đào Nha
là Gioan III, muốn xin mấy vị thừa sai tới giảng đạo cho dân Ấn độ. Thánh
Inhaxiô bấy giờ làm bề trên tiên khởi của dòng cử cha Rodriguez, cha
Boladilla và thầy Phaolô đi. Cha Phanxicô muốn đi lắm nhưng vì khiêm tốn,
ngài không dám ngỏ ý xin bề trên khi ngài chưa tỏ ý muốn. Nhưng đến sau, vì
điều kiện sức khỏe, cha Boladilla phải ở lại, thế là Phanxicô được thế chân
với chức trưởng phái đoàn. Ngài nhanh nhẹn lên đường truyền giáo như khi xưa
tiên tri Isaia vâng nghe lời Chúa vậy (Is 6,8). Năm ấy thánh nhân vừa chẵn 35
tuổi.
Sau mấy tháng lênh đênh trên mặt
biển, ngày 07.06.1542, thánh Phanxicô đặt chân lên thành phố Goa và bắt đầu
ngay công việc truyền giáo. Ngoài việc học tiếng và tìm hiểu phong tục tập
quán bản xứ để dễ việc giảng đạo, cha tìm hết mọi cách làm chứng cho họ biết Chúa
Kitô đáng yêu mến chừng nào! Ngài rao giảng bằng lời Phúc âm, nhưng trên hết
là bằng đời sống bác ái của một vị tông đồ, ngày ngày ngài len lỏi đi thăm
các bệnh nhân phong cùi, các tội phạm trong trại giam, và đặc biệt là lớp
người nghèo đói trong xóm nhà lá. Đức Giám mục thành Goa và vua Bồ Đào Nha tỏ
ra rất hài lòng và ca ngợi đường lối truyền giáo của cha Dòng Tên ấy. Các
ngài sẵn sàng giúp đỡ để công việc truyền giáo của cha được dễ dàng. Sau ít
lâu cha đã đem về cho Chúa được rất nhiều linh hồn. Cha rửa tội cho rất nhiều
người trong số đó có nhiều người quý tộc và cả những bậc đế vương.
Thành công đó có thể nói là kết
quả của một đời sống tông đồ rập đúng theo mẫu mực là cuộc đời truyền giáo
của Chúa xưa? Thực vậy, trước hết đó là một đời sống thanh bần, thoát li mọi
dính bén của cải: vật dụng và gia sản của ngài chỉ gồm một cây thánh giá mà
ngài luôn cầm trong tay, một cái bao vải nhỏ đựng cuốn Kinh thánh và quyển
sách nguyện. Thứ đến là một đời nội tâm kết hợp mật thiết với Chúa bằng kinh
nguyện và tĩnh mịch: cũng như Chúa xưa, thánh Phanxicô suốt ngày đi rao giảng
và làm việc bác ái, đêm đến ngài lại đóng cửa phòng hoặc tìm nơi thanh vắng
để cầu nguyện. Sau cùng đời sống đó luôn luôn được thúc đẩy và nung nấu bởi
một niềm khao khát và nhiệt thành cho vinh quang lớn lao của Thiên Chúa và sự
cứu rỗi các linh hồn. Lòng khao khát đó ngày kia, khi đứng trên tầu nhìn về Á
châu, ngài đã để lộ ra bằng những lời than thở mượn trong thư thánh Phaolô: “Ôi! Tình yêu Chúa Kitô đã thúc
bách tôi” (2Cr 5,14) “... Khốn cho tôi, nếu tôi không
rao giảng Phúc âm Chúa” (1Cr
9,16).
Cũng chính vì khát vọng cho danh
Chúa cả sáng và cứu rỗi được nhiều linh hồn, mà thánh Phanxicô đã không hài
lòng với chương trình chỉ giảng đạo ở một nơi. Trái lại, ngài muốn được đi
đến hết mọi nơi nào có thể, không phải để thoả tính “phiêu lưu lãng tử” nhưng
là để đem Chúa đến cho mọi người. Vì thế, trong những năm hoạt động tông đồ
tại Ấn độ, cha Phanxicô vẫn mơ ước có ngày được đi gieo Tin mừng cho dân Nhật
bản. Không bao lâu sau dịp may đã đến với cha. Năm 1549, nhân dịp một thủy
thủ công giáo người Nhật bản ở Ấn hồi hương, cha Phanxicô đã xin được phép bề
trên qua giảng đạo trên đất Phù tang. Theo một sử gia đáng tin cậy, thì thánh
Phanxicô đã tới giảng đạo ở Nam dương trước khi sang giảng đạo ở Nhật bản.
Ngày 15.8.1549, thuyền ngài cập
bến Cagosima thuộc đảo Kiou Siou. Ở đây sau những ngày nhẫn nại chịu đựng lối
xử đối lạnh nhạt của quan chức và dân chúng địa phương, cha đã rửa tội và
gieo được nhiều ảnh hưởng Phúc âm. Lấy Cagosima là cứ điểm, cha tìm cách tiến
vào các đảo và các miền chung quanh như Miyakô, tức Tôkiô bây giờ, rồi qua
Yamagoushi. Đâu đâu ngài cũng vấp phải nhiều khó khăn, gặp nhiều cản trở. Tuy
nhiên sau cùng ngài vẫn đưa phần chiến thắng về cho Giáo hội. Ngài rửa tội
nhiều người, lập nhiều địa điểm dạy giáo lý, huấn luyện nhiều chiến sĩ truyền
giáo địa phương.
Trong khi đáp tầu từ Ấn độ đi Nam
dương, Nhật bản, và từ Nhật bản sang Trung hoa, có lẽ thánh Phanxicô đã ghé
qua Việt nam khi tầu chở thánh nhân buộc lòng phải ghé hải cảng Việt nam để
tránh bão sau khoảng thời gian gần hai năm, vì một biến cố chính trị xảy ra
gây khó dễ nhiều cho cuộc giảng đạo, cha buộc lòng phải đáp tầu trở về Ấn độ.
Trên đường về, nhà anh hùng truyền giáo còn có cao vọng đem ánh sáng đức tin
cho dân Trung hoa. Giữa năm 1552, Chúa Quan phòng đã đưa ngài tới đảo Tân
Châu, cách Quảng Đông 150 cây số. Ngài giảng đạo tại đó và hy vọng sẽ có dịp
tiến vào Trung hoa lục địa... Chờ mãi vẫn không có cơ hội thuận tiện, có lần
cha đã phải hoạch định một chương trình mới, là nếu không vào Trung hoa lục
địa được, cha sẽ cùng các bạn đi về Thái lan. Chương trình của cha như thế,
nhưng thánh ý Chúa lại muốn cho ngài được an nghỉ. Tháng 11 năm ấy, cha ngã
bệnh. Ngày đêm nằm trên giường, cha chỉ lặp đi lặp lại câu: “Lạy Chúa Giêsu, con vua Đavít,
xin thương đến con” (Mt
15,22). Tám ngày sau, cha bất tỉnh và không nói được nữa; cho đến ngày thứ tư
cha mới tỉnh lại được đôi chút. Từ lúc đó cha luôn miệng than thở lời: “Lạy
Chúa, xin thêm nữa, xin thêm nữa! Lạy Trinh Nữ Mẹ Thiên Chúa, xin nhớ đến
con”. Mờ sáng ngày 03.12.1552, cha êm ái trút hơi thở, hưởng thọ 46 tuổi. Xác
cha thánh được đưa về mai táng tại thành Goa Ấn độ.
Cuộc đời truyền giáo của thánh
nhân tuy ngắn ngủi, nhưng công lao sự nghiệp của ngài thật là lớn lao. Trong
12 năm truyền giáo cha đã đi bộ tới 100 ngàn cây số, và đã rửa tội với con số
kỷ lục: phỏng độ ba vạn người. Dầu được thành công, và làm được những việc
lớn lao, như lần kia có một người chết chôn từ hôm trước mà ngài đã gọi ra
khỏi mộ. Thánh Phanxicô vẫn một mực khiêm tốn, vâng lời bề trên. Mỗi khi viết
thư cho bề trên bấy giờ là thánh Inhaxiô, ngài đều quỳ gối mà viết.
Với sự nghiệp nhân đức ấy, thánh
Phanxicô thực xứng đáng được Giáo hội liệt vào sổ những bậc đại thánh và làm
gương mẫu muôn đời cho các nhà truyền giáo.
Cha được phong chân phước năm
1619, và được cất lên bậc hiển thánh năm 1622. đến năm 1748, Đức Giáo Hoàng
Biển Đức XIV lại đặt thánh nhân làm quan thầy nước Ấn độ. Về sau Đức Piô XI
lại tuyên phong ngài làm quan thầy các xứ truyền giáo thuộc Á Đông. Giáo dân
Việt nam từ lâu hằng tỏ lòng kính mến thánh Phanxicô cách riêng. Nhiều họ
đạo, nhận ngài làm bổn mạng và hằng ngày đọc kinh cầu khẩn ngài. Giáo hội
kính lễ thánh Phanxicô ngày 03 tháng 12 hằng năm.
Lạy Chúa, xin vì lời bầu cử và
công nghiệp của thánh Phanxicô, cho chúng con được tràn đầy tinh thần truyền
giáo, lấy đời sống thi hành lời Chúa kêu gọi: “Các con hãy đi khắp thế gian và
giảng Phúc âm cho mọi người” (Mc
16,16).
|
Không có nhận xét nào:
Đăng nhận xét